Η γραπτή συνέντευξη που ακολουθεί δόθηκε στο Νίκο Στόγιο με αφορμή την εμφάνιση του καλλιτέχνη στις 23 και 24 Ιουνίου, στις 19:30 στο DeLijsterbes Théâtre (6 Lijsterbessenbomenlaan,1950 Kraainem) και στις 24 Ιουνίου στις 12:30 στο φιλοσοφικό καφενείο (105 Av. de Tervuren, 1040 Bruxelles).
Κύριε Ανδριόπουλε, καλημέρα σας και σας ευχαριστούμε πολύ για αυτήν τη γραπτή συνέντευξη. Δεδομένης της κοινωνικής και πολιτικής κατάστασης την οποία διέρχεται η χώρα μας, θα θέλαμε να σας ρωτήσουμε, αν πιστεύετε πως ο πνευματικός και καλλιτεχνικός κόσμος της χώρας φέρει μέρος της ευθύνης για αυτήν την κατάσταση και ποιο είναι αυτό το μέρος.
Κοιτάξτε να δείτε. Στην Ελλάδα διαταράσσεται συνεχώς, από τη Μεταπολίτευση και δώθε, η ισορροπία της κοινωνικής ζωής σε όλα τα επίπεδα. Η πολιτική δράση σε όλες τις εκδοχές κυριαρχεί ασφυκτικά μην επιτρέποντας να αναπτυχθεί και να ανθίσει τίποτε άλλο στην έρημη χώρα μας. Οι πνευματικές και καλλιτεχνικές δυνάμεις, μιλώ για τις ζωντανές, τις γόνιμες και τις αξιόλογες, θα μπορούσαν να προσφέρουν μία άλλη διέξοδο και να παραμερίσουν τη θλιβερή πραγματικότητα, δίνοντας μια άλλη ερμηνεία και ένα άλλο σινιάλο στην καταρρακωμένη ελληνική κοινωνία. Όμως συμπιέζονται σε σημείο εξαφάνισης από την πολιτική κυριαρχία, έτσι ώστε η επιρροή τους να είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Μια χώρα όπως η Ελλάδα, που βιώνει μια πολλαπλή κρίση – όχι μόνο οικονομική-, συμφωνώ ότι έχει ανάγκη την τίμια στάση, την τίμια φωνή και τη συμπαράσταση των πνευματικών εκπροσώπων της. Αν αυτό δε συμβαίνει, η ευθύνη ανήκει σε άλλους. Ανήκει στη διαπλοκή των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας και του παραπαίοντος πολιτικού συστήματος που πνίγει και φιμώνει κάθε ελεύθερη και ανεξάρτητη φωνή.
Διαβάζοντας το βιβλίο σας, Αντι-ηχήσεις, το οποίο θα μας παρουσιάσετε την Κυριακή 24 Ιουνίου στο φιλοσοφικό καφενείο, ο αναγνώστης αμέσως αντιλαμβάνεται την ευαισθησία σας για καθετί ελληνικό. Η δημοσίευση των απόψεών σας με τη μορφή δοκιμίων για μια σειρά ζητημάτων που άπτονται του χώρου της μουσικής και της κοινωνικής πραγματικότητας σίγουρα συνιστά παρέμβαση στη δημόσια ζωή. Θα μπορούσατε να μας πείτε για τη συνέχεια, ποια νομίζετε πως πρέπει να είναι η θέση του καλλιτεχνικού κόσμου και υμών προσωπικά στο θέμα της κοινωνικής κρίσης στην Ελλάδα;
Η κοινωνία που δοκιμάζεται ανηλεώς από την κρίση, απαιτεί και περιμένει την άλλη θέση και την άλλη ερμηνεία από έναν καλλιτέχνη, που τον έχει εμπιστευθεί και αγαπήσει μέσα από το έργο του. Αν αυτό δε συμβαίνει, τότε υπάρχει σοβαρό πρόβλημα από τη μεριά του καλλιτέχνη. Η σιωπή, η απουσία, όταν ο λαός, η νεολαία και η χώρα σου δοκιμάζονται, συνιστά δειλία και υποκρύπτει ιδιοτέλεια.
Στα ώριμα χρόνια του βίου μου, νοιώθω την ανάγκη πέραν της μουσικής, να εκφραστώ και να επικοινωνήσω μέσω του γραπτού λόγου. Είναι, νομίζω, κάτι που δεν επικαλύπτει τη σχέση που έχω με το κοινό μέσω της μουσικής, αλλά τη συμπληρώνει.΄Ηδη, αυτό τον καιρό γράφω το τρίτο μου βιβλίο, μετά την ΑΦΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΗΧΩΝ (Κέδρος 2005) και τις ΑΝΤΙ-ΗΧΗΣΕΙΣ (Μαΐστρος 2007), και νομίζω εδώ θα σταματήσω, το ΑΙΝΙΓΜΑ ΜΙΑΣ ΕΠΟΧΗΣ.
Δεν αρνούμαι ότι η δική μου ματιά προσπαθεί να εισχωρήσει στον πυρήνα της ελληνικής ψυχής, όπως αυτή διαμορφώνεται στο μακρύ ταξίδι της μέσα από τους αιώνες. Νοιώθω λοιπόν συναισθηματικά «βαθειά ελληνικός» που σημαίνει, όπως θα έλεγε και ο Ελύτης, ότι αντιδρώ με ένα συγκεκριμένο τρόπο στα ερεθίσματα και στα γεγονότα της ζωής, όπως αυτά διαμορφώνονται γύρω μου.
Υπάρχει πολιτικά στρατευμένη ποίηση και πολιτικά στρατευμένο τραγούδι στην Ελλάδα σήμερα; Εσείς είστε υπέρ ή κατά της πολιτικής στράτευσης του καλλιτεχνικού κόσμου;
Με τη στενή έννοια του όρου, όπου η Τέχνη μεταβάλλεται σε πολιτικό μανιφέστο, δεν υπάρχει. Ούτε επιτρέπεται να εκχωρείται η ελευθερία της έκφρασης στο στόχο οποιασδήποτε σκοπιμότητας. Ο καλός καλλιτέχνης εφευρίσκει μόνος του τις αιτίες και τις αφορμές για να ενεργοποιεί, εν πλήρει ελευθερία, την έμπνευσή του.
Εσείς πάντως με την παρουσία σας στις Βρυξέλλες στις 23 και 24 Ιουνίου δηλώνετε ενεργός πολίτης, στην πρώτη γραμμή της μάχης. Προς ενημέρωση των αναγνωστών αξίζει να αναφέρουμε, πως επειδή δε σας αρέσει να ταξιδεύετε με αεροπλάνο, έρχεστε στις Βρυξέλλες οδικώς. Θα θέλατε να μας πείτε δυο λόγια για την απόφασή σας αυτή;
Ανταποκρίθηκα με χαρά στην πρόσκληση που μου απευθύνθηκε, γιατί έχει να κάνει με ένα πολύ ευγενικό σκοπό, που αφορά τη λειτουργία των Ελληνικών Σχολείων στις Βρυξέλλες. Ελπίζω η καλλιτεχνική μου παρουσία να βοηθήσει προς τούτο και τα παιδιά να γεύονται απερίσπαστα την Ελληνική Παιδεία. Κατά τα άλλα, εδώ και πολλά χρόνια, αποφεύγω να ταξιδεύω με αεροπλάνο. Έτσι θα ταξιδέψω με πλοίο έως την Ανκόνα και οδικώς για τις Βρυξέλλες.
Επανέρχομαι στο θέμα της συναυλίας σας στις Βρυξέλλες. Επιλέξατε το έργο σας να το παρουσιάσετε με τις αδερφές Βουγιουκλή. Μπορείτε να μας πείτε δύο λόγια για αυτή τη συνεργασία αλλά και να μας προϊδεάσετε για το τι θα ακούσει το φιλόμουσο κοινό;
Το πρόγραμμα των δύο συναυλιών μου θα περιέχει ένα απάνθισμα των πιο γνωστών και αγαπημένων τραγουδιών, από παλιότερους και νεότερους μελωδικούς μου κύκλους, όπως «Γραμματα στο Μακρυγιάννη», «Προσανατολισμοί», «Λαϊκά Προάστια», «Αργοναύτες» κ.α. Οι αδελφές Σουζάννα και Ελένη Βουγιουκλή, που θα ερμηνεύσουν σε αυτές τις συναυλίες τα τραγούδια μου, είναι δύο νέες κοπέλες πολύ αξιόλογες και φέρνουν με την ερμηνεία τους όλη τη φρεσκάδα και τη δροσιά τους, ανανεώνοντας και εμπλουτίζοντας με ένα τρόπο μοναδικό τη μουσική και τα τραγούδια μου. Ελπίζω όταν τις ακούσετε να συμφωνήσετε κι εσείς μαζί μου.
Ποιο ή ποια έργα σας θεωρείτε μεγάλους σταθμούς στην προσωπική και καλλιτεχνική σας διαδρομή;
Πιστεύω πως οι σταθμοί στη διαδρομή μου υπήρξαν τα «Γράμματα στο Μακρυγιάννη» που με έκαναν γνωστό στο ευρύ κοινό, τα «Λαϊκά Προάστια», που ας μου επιτραπεί να πω, με καθιέρωσαν, οι «Προσανατολισμοί» του Οδυσσέα Ελύτη και «αι Ωδαί» του Ανδρέα Κάλβου.
Και σε επίπεδο συνεργασιών;
Αναζήτησα συνεργασίες που να αντιστοιχούν στο κλίμα των τραγουδιών μου. Δεν επεδίωξα επικοινωνιακές σκοπιμότητες, χρησιμοποιώντας φίρμες. Ο κάθε ερμηνευτής που επέλεγα κατά καιρούς, ανταποκρινόταν απόλυτα στο καλλιτεχνικό ύφος της μουσικής μου και αυτό και μόνο το λόγο εξυπηρετούσε. Αναφέρω ενδεικτικά την Πρωτοψάλτη στα Γράμματα στο Μακρυγιάννη, όπως και στους Προσανατολισμούς, τη Μπέλλου στα Λαϊκά Προάστια, το Μητσιά και τη Βενετσάνου στους Αργοναύτες, το Χριστογιαννόπουλο στις Ωδές κλπ.
Επανέρχομαι στο θέμα της κρίσης, το οποίο φαίνεται να αγγίζει σιγά σιγά και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, για να σας ρωτήσω, πέρα από τις οικονομικές παραμέτρους της, τι έχασε ο Έλληνας αλλά και αν κέρδισε κάτι. Ποιο είναι το μήνυμα που μπορεί να εκπέμψει σήμερα ο Έλληνας στους Ευρωπαίους συμπολίτες του;
Στην ζωή της Ευρώπης, μπαίνει κατά τη γνώμη μου επιτακτικά, ένα σοβαρότατο δίλημμα. Θα πορευτούμε μόνο με τις αγορές, τους οικονομικούς δείκτες, τα χρέη , τα δάνεια, τους τόκους, δηλαδή το οικονομικό αλισβερίσι που δημιουργεί μία αποπνικτική ασφυξία στην ζωή των λαών, ή θα φέρουμε μπροστά μας τις ανθρωπιστικές ουμανιστικές αξίες, τον πολιτισμό -παλιότερο και νεότερο-, την αλληλεγγύη, τη συναδέλφωση, την ελεύθερη δημοκρατία – όχι αυτή που ζήσαμε με τις τελευταίες εκλογές στην Ελλάδα, όπου είχαμε από την Ευρώπη ωμές και ανεπίτρεπτες παρεμβάσεις, απειλές, λοιδορίες και εκβιασμούς. Ποιο δρόμο θα ακολουθήσει, ή μάλλον σε ποιο δρόμο θα την οδηγήσουν αυτοί που σήμερα τη διοικούν; Αυτό είναι το μεγάλο και αναπάντητο ερώτημα. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, που βιώνει μία πολλαπλή, πολυεπίπεδη κρίση, όχι μόνο οικονομική, τα πράγματα είναι αρκετά περίπλοκα και δυστυχώς δεν υπάρχουν σήμερα εκείνες οι φωνές, που πέραν των άλλων ηγετικών προσόντων τους, να διαθέτουν και το ηθικό μεγαλείο για να ακουστούν και να οδηγήσουν τη ζωή και την πατρίδα μας σε μία άλλη κατεύθυνση.
Πίστη σε τι;
Στις πνευματικές, αγωνιστικές και ηθικές αξίες της ανθρωπότητας
Και μια τελευταία ερώτηση: Πείτε μας τι ετοιμάζετε για το μέλλον;
Αυτό το καλοκαίρι θα τελειώσω το τρίτο βιβλίο μου «ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΜΙΑΣ ΕΠΟΧΗΣ». Επίσης φιλοδοξώ να βάλω τάξη και να ολοκληρώσω μισοτελειωμένα έργα μου από το παρελθόν. Αυτό βέβαια που με καίει περισσότερο είναι να καταδεχτούν οι ελληνικές ορχήστρες – εννοώ συμφωνικές- να παρουσιάσουν το έργο μου, που αυτή τη χαρά την περιμένω χρόνια. Μιλώ για την έντεχνη πλευρά της μουσικής μου, που είναι σχεδόν άγνωστη στο κοινό, γιατί δυστυχώς στην Ελλάδα, όταν κάποιος καλλιτέχνης μοχθεί να προχωρήσει τα πράγματα συναντά την πλήρη αδιαφορία και κάποιες φορές και την εχθρότητα αυτών που διαχειρίζονται τον επίσημο πολιτισμό της χώρας μας.
Σας ευχαριστώ θερμά
ΗΛΙΑΣ ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΣ
Γράφει η ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΕΓΡΕΔΑΚΗ
