Τριανταπέντε χρόνια δημιουργικής αναζήτησης από τον Ηλία Ανδριόπουλο

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΑΪΛΑΚΗ


      Ο Ηλίας Ανδριόπουλος μάλλον δε χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Ξεχωριστή μορφή του κινήματος του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού, έγραψε μελωδίες που σημάδεψαν μία ολόκληρη εποχή και έργα όπως τα «Λαϊκά Προάστια», οι «Προσανατολισμοί», οι «Ωδές», τα «Γράμματα στο Μακρυγιάννη», τα οποία δείχνουν ότι αντιστέκονται σθεναρά στη φθορά του χρόνου. Έπειτα από τρεις και πλέον δεκαετίες μιας πραγματικά δημιουργικής πορείας με μουσικές και τραγούδια που έχουν αγαπηθεί από ένα ευρύ κοινό, ο δημοφιλής συνθέτης θα ανακεφαλαιώσει τη δουλειά του στο πεντάγραμμο μέσα από δύο συναυλίες, στις 26 και 27 Ιουλίου στη Μικρή Επίδαυρο -στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
«Στο Αρχαίο Θέατρο της Μικρής Επιδαύρου» εξηγεί ο ίδιος στην ΗτΣ, «θα παρουσιάσω ένα απάνθισμα των πιο όμορφων τραγουδιών μου που μέσω αυτών έχω διανύσει μια πορεία 35 ετών στην ελληνική μουσική. Σε αυτές τις συναυλίες έχω επιλέξει ερμηνευτές που δεν είναι φίρμες, αλλά είναι σπουδαίοι καλλιτέχνες και ταιριάζουν απόλυτα και ανταποκρίνονται στο ύφος και στο χαρακτήρα της μουσικής μου. Αυτοί είναι ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος, η Θεοδώρα Μπάκα και οι αδελφές Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή. Θα συνοδεύει ένα Κουαρτέτο φυσικών οργάνων- πιάνο, βιολοντσέλο, μαντολίνο και μπουζούκι».

Έπειτα από τρεις και πλέον δεκαετίες μιας πραγματικά δημιουργικής πορείας με μουσικές και τραγούδια που έχουν αγαπηθεί από ένα ευρύ κοινό, ο δημοφιλής συνθέτης θα ανακεφαλαιώσει τη δουλειά του στο πεντάγραμμο μέσα από δύο συναυλίες, στις 26 και 27 Ιουλίου στη Μικρή Επίδαυρο - στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.

Πάντως, κοιτώντας κανείς εκ των υστέρων το έργο του, βλέπει ότι σε αυτό περίοπτη θέση κατέχει η μελοποίηση μεγάλων Ελλήνων ποιητών. Τι είναι εκείνο που τον οδήγησε σε αυτή την επιλογή; «Στην Ελλάδα» λέει ο Ηλίας Ανδριόπουλος, «υπάρχει μια εκτενής παράδοση στην μελοποίηση ποιημάτων. Και δεν αναφέρομαι μόνο στα νεώτερα χρόνια από το Θεοδωράκη και το Χατζιδάκι μέχρι εμάς τους μεταγενέστερους. Αναφέρομαι και στην ελληνική αρχαιότητα όπου οι ποιητές δε συνήθιζαν τότε να απαγγέλουν τους στίχους τους, αλλά τους έντυναν με μουσική και τους τραγουδούσαν στις αγορές και στις πανηγύρεις. Άρα ως Ελληνες συνθέτες είμαστε εξοικειωμένοι με αυτό το είδος της δημιουργίας. Και μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε μουσικά την υψηλή έκφραση του ποιητικού λόγου».
Επιχειρώντας μια τέτοια αναδρομή στις συναυλίες της Μικρής Επιδαύρου, υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα έργα ή συνεργασίες που θεωρεί σταθμούς στην καλλιτεχνική του διαδρομή; «Υπήρξαν δύο έργα μου τα οποία νομίζω κατέγραψαν έντονα μία εποχή -αναφέρομαι στις καλές στιγμές της Μεταπολίτευσης, γιατί υπήρξανε και τέτοιες. Είναι τα «Λαϊκά προάστια» με τη Σωτηρία Μπέλλου και τα «Γράμματα στο Μακρυγιάννη» με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη. Βέβαια, δίπλα σε αυτά τα έργα θα τοποθετούσα και τρία άλλα τα οποία μουσικά είναι πιο προχωρημένα: Είναι οι «Προσανατολισμοί» σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, οι «Αργοναύτες» σε ποίηση Σεφέρη - Γκάτσου και οι «Ωδές» στην ποίηση του Ανδρέα Κάλβου. Σε επίπεδο συνεργασιών, θεωρώ αξεπέραστη τη στιγμή της συνεργασίας μου με την Μπέλλου. Επίσης, ξεχωρίζω σαν κάτι πολύ σημαντικό τη συνάντησή μου με την Πρωτοψάλτη, η οποία μάλιστα τότε έκανε τα πρώτα της βήματα. Σφραγίστηκε δημιουργικά εκείνη η εποχή με τις ιδέες και τη φαντασία της νεανικής μας παρόρμησης».

Σε κάθε περίπτωση, οι μουσικές επιρροές του είναι ποικίλες. Οπως αναφέρει ο συνθέτης χαρακτηριστικά: «Είχα κλασσική παιδεία στη μουσική και έχω επηρεαστεί αρκετά από το ιταλικό μπελκάντο και περισσότερο από το Βέρντι, από την προκλασσική μουσική, αλλά και από το δημοτικό μας τραγούδι που το λατρεύω (επειδή κρύβει μέσα του και μια εκπληκτική λαϊκή ποίηση) πέραν της μουσικής του. Θα έλεγα από το βυζαντινό μέλος και από τους νεώτερους συνθέτες μας (κυρίως το Νίκο Σκαλκώτα, το Μάνο Χατζιδάκι, το Μίκη Θεοδωράκη, αλλά και δύο πρωτοποριακούς συνθέτες, τον Ιάννη Ξενάκη και το Γιάννη Χρήστου) οι οποίοι έδωσαν μία ταυτότητα και άνοιξαν έναν ορίζοντα για τη σύγχρονη ελληνική μουσική. Όλοι αυτοί συνέτειναν να δημιουργηθεί ένας πολυεπίπεδος ελληνικός ήχος».
Όσο για τη μουσική δημιουργία σήμερα στην Ελλάδα, και κόντρα στις συνήθεις δυσοίωνες προβλέψεις, ο Ηλίας Ανδριόπουλος δεν κρύβει την αισιοδοξία του: «Εάν θεωρήσουμε ότι η κάθε εποχή δημιουργεί τους καλλιτέχνες και την έκφρασή της, τότε σίγουρα και η σημερινή εποχή διαθέτει τους εκπροσώπους της στη μουσική. Μένει από τους νεώτερους δημιουργούς να καταγράψουν όσο καλύτερα μπορούν αυτά που βιώνουν και αυτά που τους εμπνέουν. Υπάρχουν ενδιαφέροντα πράγματα από τους νεώτερους καλλιτέχνες στα οποία μπορεί κανείς να σταθεί με προσοχή και με σεβασμό, έστω και αν είναι διαφορετικές οι καταβολές σε σχέση με μας τους παλιότερους». Και καταλήγει: «Είμαι αισιόδοξος ότι στο άμεσο μέλλον θα γίνουν ακόμη πιο σημαντικά πράγματα»

Δημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας "Ημερησία", στο φύλλο του Σαββατοκύριακου 29-30 Ιουνίου 2013

Μια διαδρομή από τα ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ έως τις ΩΔΕΣ του Ανδρέα Κάλβου

                     ΗΛΙΑΣ   ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΣ

             

                       Αρχαίο Θέατρο Μικρής Επιδαύρου

                 Παρασκευή & Σάββατο 26 και 27 Ιουλίου

     

       Μία διαδρομή από τα  ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ

              έως  τις ΩΔΕΣ του Ανδρέα  Κάλβου

           ερμηνευτές της συναυλίας:    Τάσης  Χριστογιαννόπουλος

                                                 Θεοδώρα  Μπάκα

          φιλική συμμετοχή:  Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή

      Ο Ηλίας Ανδριόπουλος συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων ελλήνων συνθετών, με έργο διαχρονικό και με τραγούδια που έχουν αγαπηθεί βαθιά από το ευρύ κοινό της πατρίδας μας.

     Στη Μικρή Επίδαυρο, στις 26 και 27 Ιουλίου θα παρουσιάσει ένα απάνθισμα των πιο όμορφων τραγουδιών του, που μέσω αυτών καταγράφεται μία πορεία τριάντα πέντε ετών του συνθέτη, στην ελληνική μουσική.

     Μία γόνιμη διαδρομή που άφησε πίσω της έργα, όπως τα  Γράμματα στο Μακρυγιάννη, τα Λαϊκά Προάστια, τους  Προσανατολισμούς, τις  Ξένες Πόρτες, τους  Αργοναύτες, τη  Μουσική για Σαντούρι, τις Ωδές  κ.α.

      Την ορχήστρα αποτελούν φυσικά όργανα κλασσικού κλίματος πιάνο, βιολοντσέλο,  μαντολίνο-μπουζούκι.  Η ενορχήστρωση κινείται αφαιρετικά, αναδεικνύοντας έντονες συναισθηματικές εικόνες, που μεταφέρουν στην ψυχή μας τις πιο φρέσκιες και ώριμες ιδέες του συνθέτη, για το πώς πρέπει να ακούγεται σήμερα η μουσική του.

     Στις δύο αυτές συναυλίες στη Μικρή Επίδαυρο, ο Ανδριόπουλος κάλεσε ερμηνευτές που αγαπούν βαθιά το έργο του και ανταποκρίνονται στο ύφος και στον ιδιαίτερο μουσικό του χαρακτήρα.  ΄Ετσι, θα χαρούμε  τα τραγούδια του από τον Τάση Χριστογιαννόπουλο, τη Θεοδώρα Μπάκα και τις ταλαντούχες Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή.

     Στο τέλος, ο ίδιος ο συνθέτης θα καθίσει στο πιάνο και θα τραγουδήσει ανέκδοτες συνθέσεις του. Οι δυο αυτές συναυλίες εντάσσονται στο πρόγραμμα του «Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου 2013»

Παρουσίαση του νέου βιβλίου στο βιβλιοπωλείο "Πολύεδρο" της Πάτρας

Ο συνθέτης Ηλίας Ανδριόπουλος που μάλιστα για ένα διάστημα, τη δεκαετία του ’90 είχε διατελέσει και καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας, θα βρεθεί στις 7 Ιουνίου 2013 στην Πάτρα, στο Πολύεδρο της οδού Κανακάρη, όπου στις 20.30 θα παρουσιαστεί το βιβλίο του με τίτλο «Το Αίνιγμα μιας Γενιάς – Μεταπλάσεις», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αργοναύτες.

Αυτό είναι το τρίτο, κατά σειρά, βιβλίο του Ηλία Ανδριόπουλου. Έχουν προηγηθεί η «Αφήγηση των Ήχων» (Κέδρος 2006) και οι «ΑΝΤΙ-ΗΧΗΣΕΙΣ» (Μαΐστρος 2008).

Στο νέο - δοκιμιακού χαρακτήρα - βιβλίο του, ο γνωστός συνθέτης του έντεχνου μουσικού χώρου, δημιουργός σημαντικών και διαχρονικών κομματιών όπως το «Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες», καταθέτει με στοχασμό και τόλμη, τις θεωρητικές του απόψεις πάνω σε ζητήματα τέχνης, αισθητικής, ελληνικότητας, πολιτισμού, τα οποία συνυπάρχουν, περιπλέκονται και διασταυρώνονται με εκείνα τα μεγάλα και καυτά θέματα που τυραννούν τα τελευταία χρόνια την πατρίδα μας. 

Εδώ είναι εμφανής η οδύνη αλλά και η οργή του για τα δεινά που βιώνει ο ελληνικός λαός αλλά και η αγωνία του για το προχώρημα και το μέλλον αυτού του τόπου.

Το βιβλίο αυτό, με εισαγωγή-προανάκρουσμα του μουσικολόγου, μουσικοκριτικού Γιώργου Μονεμβασίτη, αποτελεί, όπως έχει γραφτεί, μία τίμια κατάθεση ενός καλλιτέχνη, που δεν διαπραγματεύτηκε ποτέ την ελευθερία της έκφρασής του έναντι οποιουδήποτε ανταλλάγματος.

«Το δηλητήριο που εχορηγείτο σε μεγάλες δόσεις από τη Μεταπολίτευση και δώθε έκανε τη δουλειά του», σημειώνει χαρακτηριστικά ο συνθέτης Ηλίας Ανδριόπουλος στο καινούργιο αυτό δοκιμιακό βιβλίο, «Το αίνιγμα μιας γενιάς».

Όπως έγραψε ο δημοσιογράφος Γιώργος Βιδάλης, «μετά παρρησίας κι ευαισθησίας, νηφάλιος κι ενίοτε καυστικός, με κριτική κι αυτοκριτική διάθεση, με γλώσσα γλαφυρή κι απλή, ο συνθέτης θυμάται, θυμώνει, σκιαγραφεί, ελπίζει.

Πηγή δημιουργίας γι' αυτόν η ελληνική φύση και αποκούμπι η γενέθλια γη κοντά στην Αρχαία Ολυμπία. Θυμάται εφηβικά χρόνια, παλιούς φίλους, πνευματικές κι αγωνιστικές αξίες, τους «δασκάλους» Μάνο Χατζιδάκι και Μίκη Θεοδωράκη, εμπνέεται από σπουδαίους γηγενείς ποιητές (Κάλβος, Σεφέρης, Ελύτης).
Ανιχνεύει τα αίτια της σημερινής κατάντιας και ταξιδεύει σ' ένα χωριό της Ιταλίας για να αποτίσει φόρο τιμής στο συνθέτη όπερας που τον σφράγισε στα παιδικά του χρόνια, τον Βέρντι.

Στην εκδήλωση που θα πλαισιώσει μουσικά η Πολυφωνική χορωδία της Πάτρας και θα παρουσιάσει τραγούδια του συνθέτη Ηλία Ανδριόπουλου θα μιλήσουν οι Σταύρος Κουμπιάς καθηγητής τμήματος ηλεκτρολόγων μηχανικών, τέως Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, Σταύρος Σολωμός καλλιτεχνικός διευθυντής Πολυφωνικής Χορωδίας Πάτρας και η Μαρία Παναγοπούλου, προπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών.